Çölyak Hastalıgında Beslenme Tedavisi

Çölyak diyeti listesi planlanırken veya uygularken aşağıdaki besinler baz olarak alınır.

• Pırasa, ıspanak, domates, patates, kabak, patlıcan, havuç gibi bütün sebze çeşitleri
• Nohut, kuru fasulye, mercimek ve barbunya gibi bakliyat çeşitleri
• Elma, armut, muz, çilek, ayva, kavun, karpuz gibi bütün meyve çeşitleri
• Mısır, pirinç, darı, teff, esmer buğda, kinoa, kestane, amaranth, beyaz ve tatlı patates gibi tahıl kaynakları
• Keçiboybuzu çekirdeği unu, mısır unu, pirinç unu, nohut unu, kestane unu, soya unu ve patates unu gibi un çeşitleri
• Kırmızı et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları ve yumurta
• Süt, yoğurt, beyaz peynir, lable, parmesan, edamer, mozzeralla ve kaşar peyniri gibi süt ve süt ürünleri
• Bal, reçel, beyaz/esmer şeker, zeytin
• Katı yağlar, margarin, zeytinyağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı ve fındık yağı gibi sıvı yağlar
• Kahve, çay, maden suyu, meyve suyu, meyve nektarı, limonata ve asitli içecek

Çölyak Diyeti Uygularken Kaçınılması Gereken Besinler

Çölyak diyeti listesi planlanırken, aşağıdaki besinler kullanılmaz ve bireylerin bu besinlerden uzak durması tavsiye edilir.

• Buğday, yulaf, arpa, çavdar, kuskus, bulgur, irmik, makarna, şehriye, simit, kraker, emmer, kamut (Horasan buğdayı), kızıl veya yeşil buğday
• Süt/yoğurt ile tüketilen bütün kahvaltılık gevrek, müsli ve yulaf ezmesi çeşitleri
• Yasaklı tahıl çeşitlerinden yapılan kek, pasta ve poğaça gibi hamur işleri
• Galeta ununa batırılmış balık veya et çeşitleri
• Pane edilmeiş veya unlanmış sebze ve et yemekleri
• Yemek ve salatalar için gluten içerikli hazır soslar
• Mısır gevrekli çikolata
• Bira, arpa ve malt içerikli bütün içecekler

Tüketimi Riskli Olan Besinler

Sirke, ketçap, mayonez, çikolata, gofret, şekerleme, patates cipsi, patlamış pirinç, hazır çorba, kremalar, puding, sakız, dondurma, soslu kuruyemişler, hazır milkchshake, çeşniler, hazır soslar, soya sosu, kabartma tozu, rokfor peyniri ve şarküteri ürünlerinin içerisinde gluten bulunabilmektedir. Bu besinler tüketilmeden önce ürün içeriğine mutlaka bakılması gerekir.

Glutensiz Beslenmede Ürün Etiketinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Arpa, çavdar, yulaf ve buğday içermemelidir.
• Buğday nişastası, yulaf kepeği, çavdar unu ve maya ürün içeriğinde bulunmamalıdır.
• Paketin üzerinde “Glutensiz” ibaresi mutlaka yer almalıdır.
• Ürünün içeriğinde gluten olmadığına dair aşağıdaki tasdik logoları ürün paketinde bulunmalıdır.

Glutensiz Ürün Örnekleri

• Teff gevreği
• Glutensiz un
• Mısır irmiği
• Glutensiz kek karışımları
• Glutensiz makarna
• Pronotlar
• Glutensiz şehriye, makarna, çikolata, güllaç, tarhana gibi ürünler

Glutensiz Diyette Çölyak Diyeti Uygularken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Süt, et, balık, yumurta, sebze, meyve, kurubaklagil, pirinç, mısır ve patates tükertimine önem verilmeli ve bu besinler daha sık tercih edilmeli.
• Karışık mısır unu ve karışık pirinç unu ürünlerine dikkat edilmelidir.
• Paketli ürünler tüketilmeden önce ürün etiketi dikkatle incelenmelidir ve etiketsiz ürünler tüketilmemelidir.
• Dışarıda hazır yemekler ve açıkta bulunan ürünlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
• İlaçlarda, kozmetik ürünlerde, kremlerde ve şampuanlarda gluten bulunabilir. Bu tarz ürünler dikkatli kullanılmalıdır.

Çölyak Hastalığı İçin 4 İpucu

1. Glutensiz beslenme bir zorunluluk değil, yaşam biçimi haline gelmelidir. Tedavinin olumlu sonuç vermesi için glutensiz diyetin yaşam boyu sürdürülmesi gerekir.
2. Tüketimi serbest olan ve yasak olan ürünler iyi bilinmelidir.
3. Besinler tüketilmeden önce ürün etiketi iyi incelenmeli ve etikette “Glutensiz” ibaresi yer almalıdır.
4. Ürünleri hazırlama ve saklama koşulunda kullanılan araç-gereçlerin glutenli ürünlere bulaşmamasına özen gösterilmelidir.